ไพรเมทคืออะไร? อะไรคือไพรเมท? K. เชื่อว่าคุณผู้อ่านหลายคน คงจะมีเครื่องหมายคำถามเกิดขึ้นมาในหัวแน่ ๆ เลยใช่ไหมคะ 555+ แต่ไม่ต้องงงไปค่ะ.... เพราะวันนี้ K. นี่แหละที่จะมาทำตัวเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านไพรเมท เพื่อที่จะไขข้อข้องใจให้กับคุณผู้อ่านได้รู้และเข้าใจอย่างแจ่มแจ้งเกี่ยวกับไพรเมทเอง ถ้าคุณผู้อ่านพร้อมแล้ว เราเดินทางไปเปิดโลกแห่งความรู้พร้อม ๆ กันเล้ยยยยยย.....
ไพรเมท คือ สัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนมซึ่งมีความสามารถในการอาศัยอยู่ตามต้นไม้ สามารถใช้เท้าหน้าในการจับหรือโหนกิ่งไม้ ฉะนั้นแล้วมนุษย์จึงจัดอยู่ในอันดับไพรเมท (Order primates) ร่วมกับสิ่งมีชีวิตที่เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมพวกนี้ โดยไพรเมทส่วนใหญ่มีลักษณะทางสัณฐานวิทยาที่สำคัญร่วมกัน ดังนี้
1. มีสมองใหญ่เมื่อเปรียบเทียบกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น
ๆ ทำให้มีแนวโน้มด้านการพัฒนาประสิทธิภาพในการเลี้ยงดูลูก และมีพฤติกรรมของกลุ่มสังคมที่ซับซ้อน (Complex
social behavior)
2. เบ้าตามีตำแหน่งอยู่ทางด้านหน้าแทนการอยู่ที่แต่ละข้างของกะโหลกศีรษะ
ส่งผลให้มีพัฒนาการด้านการมองเห็น
โดยเฉพาะการเคลื่อนไหวในสภาพ 3 มิติ
แต่มีการลดระดับความสำคัญของอวัยวะดมกลิ่น
โดยจมูกมีลักษณะสั้นลง และใบหน้าแบน
3. มีเล็บแบนแทนการมีอุ้งเล็บหรือกีบ และมีนิ้วหัวแม่มือที่สามารถจรดกับนิ้วอื่น ทำให้สามารถหยิบจับวัตถุได้มั่นคง
4.
มีสูตรฟันที่ประกอบด้วยฟัน 4 แบบ คือ ฟันตัด
(incisor) ฟันเขี้ยว (canine) ฟันกรามหน้า (premolar)
ฟันกรามหลัง (molar)
และมีระบบทางเดินอาหารที่พัฒนาเพื่อการกินอาหารแบบผสมที่เป็นทั้งพืชและสัตว์
(omnivorous diet)
การจัดมนุษย์อยู่ในอันดับไพรเมท ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีวิวัฒนาการสูงสุด นักวิชาการรวมถึงนักวิทยาศาสตร์ต่าง ๆ ที่ศึกษาทางด้านวิวัฒนาการและไพรเมท จึงได้ศึกษาเปรียบเทียบสัตว์ในลำดับไพรเมทด้วยกัน เพื่อที่จะหาร่องรอยความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการที่อาจเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ในเชิงวิวัฒนาการของมนุษยชาติจากการศึกษาไพรเมทที่ยังมีชีวิตอยู่ นักวิทยาศาสตร์หลายท่านเชื่อว่า มนุษย์ปัจจุบันมีวิวัฒนาการมาจากไพรเมท และอยู่ในตระกูลโฮมินิด
มาถึงตอนนี้ คุณผู้อ่านก็ทราบแล้วนะคะว่า “ไพรเมท” คืออะไร และแน่นอนว่าเรื่องราวที่ K. นำมาเสนอในวันนี้ ก็ยังคงเกี่ยวข้องกับวิวัฒนาการของมนุษย์เรา แต่เป็นสิ่งมีชีวิตที่เกิดขึ้นมาก่อนมนุษย์เราเป็นเวลานานแล้ว โดยไพรเมทกำเนิดขึ้นมาในโลกเมื่อประมาณ 70 ล้านปีก่อน และได้อาศัยอยู่เกือบทุกที่ทั่วโลก มีทั้งสูญพันธุ์ไปแล้วหลายชนิด และบางชนิดก็ยังคงเหลือให้เห็นในปัจจุบัน ซึ่ง K.จะนำเสนอตัวอย่างที่น่าสนใจของ “ไพรเมท” ที่ยังคงหลงเหลือในปัจจุบันเท่านั้น และไม่รวมมนุษย์ด้วย เพราะทั้ง 3 บทความที่แล้ว K. ได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับมนุษย์ไปมากมายเลยทีเดียวค่ะ โอเค !!!!! เรามาเริ่มทำความรู้จักกับไพรเมทที่ยังคงหลงเหลืออยู่บนโลกกันเลยยยยย
1. ทรีชู (Tree Shrew) ไพรเมทกลุ่มที่ต่ำสุด เป็นสัตว์ประเภทกินแมลง อาศัยอยู่ตามกิ่งไม้เตี้ย ๆ หากินตอนกลางคืน รูปร่างหน้าตาคล้ายกับหนูหรือกระรอก มีจมูกยาวเพื่อใช้ดมกลิ่น มีตาอยู่ทั้งสองด้าน ไม่สามารถมองไกลและทางตรงได้ดีนัก มีหางช่วยในการยึดเหนี่ยวกิ่งไม้ ยังคงพบอยู่ในมาเลเซีย จีน และอินเดีย
2. ลีเมอร์ (Lemur) รูปร่างคล้ายสุนัขจิ้งจอก มีหางยาวช่วยในการทรงตัว แต่ไม่สามารถยึดเหนี่ยวกิ่งไม้ ลีเมอร์มีตั้งแต่ขนาดเล็กเท่าหนู จนถึงขนาดใหญ่เท่าสุนัข มีนัยน์ตาเลื่อนมาทางด้านหน้า สามารถมองไกลได้ดี หากินตอนกลางคืนตามต้นไม้ ปัจจุบันพบในแถบมาดากัสกา
3.
ลอริส (Loris)
มีจมูกสั้นมาก มีกระบอกตาใหญ่ หากินตอนกลางคืน รวมทั้งนางอาย (Slow
loris) ด้วย มีการเคลื่อนไหวที่ช้า
พบในแอฟริกา และตะวันออกกลาง
ที่มา : https://www.worldatlas.com/articles/how-many-species-of-slow-lorises-live-in-the-world-today.html
4. ทาเชีย (Tasier) ไพรเมทที่มี 2 ตาเลื่อนมาด้านหน้า มีความสามารถในการมองได้ดี จมูกสั้นตาโต มีกระดูกข้อเท้าและกระดูกส้นเท้ายาวยื่นคล้ายเรือกรรเชียง สามารถหันศีรษะได้โดยรอบ ดำรงชีวิตอยู่บนต้นไม้ ออกหากินตอนกลางคืน พบในแถบหมู่เกาะมลายูและหมู่เกาะฟิลิปปินส์
5. เอป (Apes) วานร มีพัฒนาการที่ใกล้เคียงกับมนุษย์มากกว่าไพรเมทพวกอื่น ๆ รูปร่างและโครงสร้างคล้ายคลึงกับลิง แต่ไม่มีหาง เอปพวกนี้บางชนิดใช้ชีวิตอยู่บนต้นไม้เกือบตลอดเวลา แต่มีการดัดแปลงการเคลื่อนไหว โดยการโหนและเหวี่ยงตัวจากกิ่งไม้หนึ่งไปยังอีกกิ่งไม้หนึ่ง ทำให้ขาหน้ายาวกว่าขาหลัง และหัวแม่มือมีขนาดเล็กลง ใช้มือเป็นขอยึดเหนี่ยวไม่ใช่จับ ปัจจุบันมีวานร หรือ เอป เหลืออยู่เพียง 4 ชนิด ได้แก่
1.
ชะนี (Gibbon) พบมากในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
2.
อุรังอุตัง (Urang-Utan) ปัจจุบันพบอยู่ในเกาะบอเนียวและเกาะสุมาตรา
3.ชิมแปนซี
(Chimpanzee) พบว่าอาศัยอยู่ในทวีปแอฟริกา
4.
กอริลลา (Gorilla) อาศัยอยู่เฉพาะในทวีปแอฟริกา
สิ่งมีชีวิตที่นักวิชาการจัดอยู่ในอันดับไพรเมทมีเพียงเอปเท่านั้น ที่มีโครงสร้างใกล้เคียงกับมนุษย์ และมีพฤติกรรมคล้ายคลึงกับมนุษย์ ก็มีเพียงชิมแปนซีและกอริลลา ซึ่งแต่เดิมได้เกิดข้อสันนิษฐานว่าเอปเป็นบรรพบุรุษมนุษย์ การศึกษาของนักวิชาการพบว่า เอป ห่างไกลจากความเป็นบรรพบุรุษของมนุษย์มาก และนักวิชาการยังเชื่อว่าบรรพบุรุษของมนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่คล้ายคลึงกับมนุษย์ในปัจจุบัน ที่มีลักษณะเดิมแข็งแรง และได้มีพัฒนาการของส่วนต่าง ๆ ของร่างกายให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม นั่นก็คือ มนุษย์ในแต่ละช่วงวิวัฒนาการที่ K. ได้เขียนเป็นบทความก่อนหน้าไปนั่นเองค่ะ
สำหรับบทความนี้ก็เป็นบทความทิ้งท้ายในเรื่องของวิวัฒนาการของมนุษย์ บทความหน้า K. จะพาคุณผู้อ่านไปท่องโลกในดินแดนใดกันบ้าง
อย่าลืมติดตามกันนะคะ บายยยยยยย
***ศึกษาเพิ่มเติมเรื่องราวเกี่ยวกับ
“ไพรเมท” ได้ตามคลิปที่อยู่ข้างล่างนี้เลยค่ะ***
Watch it!!!!
เอกสารอ้างอิง
เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์. (2555). วิวัฒนาการ
(Evolution).
กรุงเทพ :
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ชลิต ชัยครรชิต. (2540). โบราณคดีเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่2.
ขอนแก่น :
ภาควิชาประวัติศาสตร์และโบราณคดี
มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
อัจฉริยา รังษิรุจิ. (2555). วิวัฒนาการ : จากทฤษฎีสู่การประยุกต์.
กรุงเทพมหานคร : บริษัท
เท็กซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น จำกัด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น